تلاش برای محرومیت‌زدایی و توانمندسازی اقتصادی در تایباد

در مصاحبه با سایت تحلیل بازار؛
مدیرعامل گروه توسعه اقتصادی تدبیر مطرح کرد:
تلاش برای محرومیت‌زدایی و توانمندسازی اقتصادی در تایباد

دکتر نوروزی، معاون ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) با اشاره به هدف توانمندسازی مناطق محروم خراسان رضوی و جنوبی به «بازار» گفت: تا سال آینده در این مناطق ۵۰ هزار شغل با اجرای ۱۰ هزار طرح خرد و خانگی ایجاد می‌شود.

بازار؛ گروه ایران: تایباد یکی از چند شهرستان خراسان رضوی است که مرزی مشترک و بین‌المللی با کشور افغانستان و منطقه‌ی هرات دارد؛ به همین دلیل به عنوان پل ارتباطی بین دو کشور معرفی می‌شود و به لحاظ اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال این منطقه‌ی استراتژیک به عنوان یکی از مناطق کم‌برخوردار کشور شناخته می‌شود.
از همین جهت گروه توسعه اقتصادی تدبیر یکی از مجموعه‌های ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) از مدتی قبل با در اختیار گذاشتن زمین به کشاورزان، کمک به توسعه‌ی کشاورزی و دام‌داری و صرف سرمایه‌ی ۲۵0۰ میلیارد ریالی تاکنون، اشتغال‌زایی و توانمندسازی مردم این شهرستان را هدف قرار داده است تا ضمن محرومیت‌زدایی بتوان از مزایای مرزی بودن این منطقه نیز در آینده بهره‌مند شد. در این راستا به سراغ دکتر عارف نوروزی، مدیرعامل گروه توسعه اقتصادی تدبیر و معاون ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) رفتیم که گفت‌وگوی «بازار» با وی در خصوص اقدامات انجام شده در شهرستان تایباد را در ادامه خواهید خواند.

* چرا تایباد برای اجرای طرح‌های اشتغال‌زایی گروه توسعه اقتصادی تدبیر انتخاب شد، ‌ این منطقه چه ویژگی خاصی نسبت به مناطق دیگر دارد؟
علت این‌که شهرستان محروم و مرزی تایباد را برای اجرای طرح‌های اشتغال‌زایی، محرومیت‌زدایی و رفع مشکلات اقتصادی انتخاب کردیم همین ویژگی محرومیت مردم منطقه و موقعیت جغرافیایی مرزی بود.
هم‌چنین در منطقه‌ی تایباد در اجرای طرح‌های محرومیت‌زدایی حدود ۳۰۰ هکتار زمین را ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) در اختیار کشاورزان بومی و محلی قرار داده است. از همین رو لازم دانستیم برای توانمندسازی اقتصادی کشاورزان اقدامات دیگری را هم انجام دهیم.

* در کنار اختصاص زمین به کشاورزان شهرستان تایباد، چه طرح‌های مکملی را برای توانمندسازی روستاییان این منطقه اجرایی کردید؟
طرح‌های توانمندسازی اقتصادی روستاییان در سه حوزه‌ی مختلف در شهرستان تایباد آغاز شد؛ نخست، یک دام‌داری ۲ هزار رأسی راه‌اندازی کردیم که براساس مطالعات انجام شده این دام‌داری باعث رونق اشتغال در آن منطقه می‌شود.
در راستای رفع نیاز دام‌داران تایباد برای تأمین نهاده‌های دامی نیز کشاورزانی که در گذشته اقدام به کشت خربزه و نظایر آن می‌کردند، ظرفیت‌های کشت را برای تولید خوراک دام تغییر دادند. همین مسئله هم بهره‌وری فعالیت‌های کشاورزی‌شان را افزایش داد و هم باعث شد تولیدات آن‌ها هدفمند در همان منطقه مورد مصرف قرار بگیرد.
از مزایای دیگر راه‌اندازی دام‌داری ۲ هزار رأسی نیز می‌توان به این موضوع اشاره کرد که شیر مورد نیاز منطقه از سوی همین دام‌داری تأمین خواهد شد. شیر تولید شده در این منطقه از کیفیت مطلوبی برخوردار است و حجم تولید روزانه‌ی آن به حدود ۱۲ تا ۱۳ تن شیر در روز می‌رسد.

* علاوه بر راه‌اندازی دام‌داری ۲ هزار رأسی گفته شده بود که طرح اشتغال‌زایی با ایجاد زنجیره‌ی پرورش شترمرغ را هم اجرایی کرده‌اید، درباره‌ی نحوه‌ی اشتغال‌زایی این طرح‌ها تا درآمدزایی آن‌ها را هم توضیح دهید.
بله همین‌طور است، زنجیره‌ی پرورش شترمرغ از ابتدای فعالیت جوجه‌کشی تا کشتار و ارسال به بازار مصرف را ایجاد کرده‌ایم که به جرأت می‌توان گفت بزرگ‌ترین زنجیره‌ی پرورش شترمرغ شرق کشور در سایت تایباد ایجاد شده است. در همین یکی دو ماه اخیر نیز حجم قابل‌توجهی یعنی ۷۰ تن گوشت شترمرغ برای بازار مصرف ارسال شده است.
البته اجرای طرح پرورش شترمرغ به همین‌جا محدود نمی‌شود و طی برنامه‌ریزی که کرده‌ایم از ظرفیت جوجه‌کشی برای کشاورزان و ساکنان منطقه نیز بهره خواهیم برد؛ به‌طوری که جوجه‌های ۳۵ تا ۴۰ روزه را بعد از گذراندن تمام مراحل تست، ‌پایداری و دریافت واکسن که دیگر می‌توانند در محیط به حیات‌شان ادامه دهند به صورت رایگان در اختیار خانواده‌ها قرار می‌دهیم و آن‌ها خودشان شترمرغ ها را پرورش می‌دهند.
زمانی که شترمرغ‌ها به وزن ۸۵ تا ۱۰۰ کیلو به لحاظ پرواری رسیدند، ‌به قیمت روز به ما می‌فروشند و شترمرغ‌ها را برای بازار مصرف به کشتارگاه می‌فرستیم تا اقدامات بعدی انجام شود. به‌طور کلی مجموعه فعالیت‌هایی که در تایباد انجام گرفته، علاوه بر فعالیت‌های مربوط به اقتصاد کلان که مجموعه‌ی کشت و صنعت را دربرمی‌گیرد، ‌اقتصاد خرد خانگی را هم در آن‌جا سامان‌دهی کرده‌ایم و کشاورزان از این جهت به توانمندی مناسبی دست پیدا می‌کنند.
یکی از اقداماتی که انجام داده‌ایم این است که برای حدود ۳۴۰ نفر به شکل مستقیم و بیش از هزار و ۵۰۰ نفر به‌طئر غیرمستقیم از طریق اشتغال‌های خرد و خانگی اشتغال‌زایی کرده‌ایم.

* استان‌های خراسان رضوی و جنوبی را به کشت زعفران می‌شناسیم، محصولی استراتژیک که ظرفیت بالایی به لحاظ ارزآوری برای کشور فراهم می‌کند، برای توسعه‌ی کشت این محصول چه تدابیری را در گروه توسعه اقتصادی تدبیر اندیشیده‌اید؟
توسعه‌ی کشت زعفران یکی از فعالیت‌های دیگری است که در منطقه‌ی تایباد انجام دادیم؛ چرا که زعفران به عنوان یک کالای استراتژیک برای ایران شناخته می‌شود و بیش از ۹۰ درصد زعفران دنیا در کشورمان تولید می‌شود.
با این حال به دلیل ضعف در رعایت برخی از استانداردهای مرحله‌ی کشت تا برداشت، محصول تولید شده از کیفیت کافی برخوردار نیست، از همین رو خزانه‌ی پیاز زعفران ایجاد کردیم تا از نقطه‌ی آغاز پیاز سالم زعفران در اختیار کشاورزان قرار بگیرد تا بتوانند کشت سالمی داشته باشند.
سپس برای مرحله‌ی برداشت و تمیز کردن زعفران دستگاه‌های دانش‌بنیانی را طراحی کردیم که ارزش هر کدام حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است. این دستگاه‌ها را در ایستگاه‌های مختلف مستقر کردیم تا کشاورزان کارهای مربوط به پاک کردن گل زعفران را مطابق با استانداردهای کیفی مطلوب انجام دهند. علاوه بر این تجهیزات، دستگا‌ه‌های خشک کردن زعفران را هم مطابق با استانداردهای بین‌المللی در اختیار کشاورزان قرار دادیم.
البته حمایت از زعفران‌کاران به همین جا محدود نمی‌شود و صندوق حمایت از آن‌ها را هم با هماهنگی سازمان بورس و اوراق بهادار ایجاد کردیم تا حجم قابل‌توجهی منابع مالی برای زعفرا‌ کاران اختصاص دهیم تا آن‌ها بتوانند به سادگی وام ارزان‌قیمت بگیرند. در کنار این حمایت‌ها، سالنی را هم به عنوان محل نگهداری زعفران به روش استاندارد ایجاد کردیم.

* شیوه‌ی نگهداری زعفران‌کاران تا پیش از ایجاد سالنی برای نگهداری محصولات آن‌ها به چه شکل بوده است و چرا آن‌ها به جای فروش مستقیم باید محصولات‌شان را مدتی انبار کنند؟
کشاورزان در گذشته محصول زعفران را در محل‌هایی نگهداری می کردند که یا بیش از حد گرم بود یا از رطوبت کافی برخوردار نبود و بعضاً زعفران‌ها هم مورد دستبرد و سرقت قرار می‌گرفت. بنابراین تصمیم گرفتیم جای امن و مطابق با استاندارد حرارتی و نظایر آن را ایجاد کنیم تا زعفران‌کاران به آن‌جا بیابند و محصولات‌شان را تحویل دهند.
بعد از تحویل طی ۲۴ ساعت مرغوبیت زعفران در آزمایشگاه سنجیده می‌شود و وزن دقیق نیز به ثبت می‌رسد و گواهی سپرده به زعفران‌کار ارایه می‌شود. براساس همین گواهی کشاورز می‌تواند از امکان وام گرفتن برخوردار شود تا ناچار نشود هم‌چون گذشته محصول خود را با حداقل سود به واسطه‌ها به فروش برساند.

* اشاره کردید که کشاورزان می‌توانند از طریق گواهی سپرده‌ی خود وام دریافت کنند، ‌ درباره‌ی این موضوع بیش‌تر توضیح دهید که چه‌طور می‌توان با گواهی زعفران تسهیلات گرفت؟
برای اجرای این طرح اعتبارات قابل‌توجهی تخصیص پیدا کرد تا به کشاورزان از محل گواهی سپرده‌ی زعفران وام اختصاص دهیم و آن‌ها برای دریافت نیاز به سند و مدرک و وثیقه ندارند. این‌ها مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی است که به صورت تکنیکی، دانش‌بنیانی، تقویت مالی، تقویت کشاورزی و آموزش و ترویج در مجموعه‌ی کشت و صنعت شهرستان تایباد ایجاد کردیم و نتایج خوبی را هم تاکنون از آن‌ها دریافت کرده‌ایم.

* برای اجرای این طرح‌ها چه میزان سرمایه‌گذاری شده است؟
۲۵0۰ میلیارد ریال برای اجرای طرح‌های اقتصادی و توانمندسازی مردم شهرستان تایباد سرمایه‌گذاری شده و همان‌طور که اشاره کردم ظرفیت اشتغال اولیه‌ تا الان حدود ۳۴۰ نفر اشتغال مستقیم و بیش از هزار و ۵۰۰ نفر نیز اشتغال مستقیم است.

* با توجه به این‌که مناطق دیگری از خراسان رضوی و جنوبی به عنوان مناطق محروم شناخته می‌شوند برنامه‌ی اقتصادی دیگری هم در راستای توانمندسازی این مناطق در آینده دارید؟
اجرای حدود ۱۰ هزار طرح خرد و خانگی مرتبط با توسعه‌ی کشت زعفران را برای یک سال آینده در جنوب استان خراسان رضوی و کل استان خراسان جنوبی برنامه‌ریزی کرده‌ایم که براساس آن حدود ۵۰ هزار شغل برای توانمندسازی اقتصادی منطقه ایجاد می‌شود.